Hội nghị thượng đỉnh khí hậu COP30 năm nay mở màn trong bầu không khí ảm đạm, với những bất đồng sâu sắc về tương lai nhiên liệu hóa thạch, các cam kết tài chính khí hậu bị đình trệ và sự vắng mặt đáng chú ý của Mỹ - một trong những quốc gia phát thải lớn nhất thế giới.
COP 30 - Hội nghị lần thứ 30 của các Bên tham gia Công ước khung của Liên Hiệp Quốc về Biến đổi Khí hậu diễn ra tại trung tâm rừng mưa Amazon ở Belem, Brazil đã đạt được một số tiến triển khi 80 quốc gia cùng thống nhất một thỏa thuận. Tuy nhiên, kết quả này khiến nhiều quốc gia thất vọng và hầu như không có tác động đáng kể nào trong việc kiềm chế lượng khí thải gây nóng lên toàn cầu. Đáng chú ý, thỏa thuận thậm chí không đề cập đến nhiên liệu hóa thạch.
Thỏa thuận nửa vời - Cam kết mờ nhạt
Điều thỏa thuận mang lại là cam kết tăng nguồn tài chính cho các quốc gia đang phát triển đang phải đối mặt với tác động của biến đổi khí hậu. Các quốc gia phát triển đã đồng ý tăng gấp ba nguồn tài chính thích ứng, cam kết 120 tỷ USD mỗi năm cho các nước đang phát triển.
Tuy nhiên, mục tiêu này chỉ đạt được vào năm 2035 thay vì 2030 như dự kiến ban đầu. Hơn nữa, thỏa thuận không bao gồm bất kỳ chỉ số nào để đo lường cụ thể việc thích ứng, yếu tố thiết yếu để theo dõi tiến độ.
Theo ước tính của Liên Hợp Quốc trong báo cáo tháng 10, các nước đang phát triển cần nguồn tài chính gấp 12 đến 14 lần dòng vốn hiện tại để tài trợ cho việc thích ứng khí hậu.
Dù vậy, động thái này cho thấy sự chuyển dịch trọng tâm từ giảm thiểu nóng lên toàn cầu sang thích ứng, sau nhiều năm chịu áp lực từ các quốc gia như Bangladesh, Pakistan và Việt Nam - nơi tập trung phần lớn chuỗi cung ứng thời trang toàn cầu.
Ngành thời trang trì hoãn?
Ngành công nghiệp thời trang phụ thuộc phần lớn vào người lao động ở các quốc gia kể trên và đã đã chứng kiến họ chịu đựng khi nhiệt độ bên trong các nhà máy tăng lên mức không thể chịu nổi do nắng nóng cực đoan. Các công ty thời trang hy vọng rằng chính phủ sẽ thực hiện công việc thích ứng biến đổi khí hậu thay họ, thực tế là ngành công nghiệp này lại không có đủ thời gian để chờ đợi người khác giải quyết vấn đề của mình.
Jason Judd, giám đốc điều hành tại Viện Lao động Toàn cầu của Đại học Cornell nhận định:
Ngành thời trang không nên coi đó là dấu hiệu rằng họ còn năm hoặc mười năm để sửa chữa, bởi vì công nhân đang chịu ảnh hưởng khủng khiếp từ nóng lên toàn cầu và đổi lại, tỷ suất lợi nhuận cũng bị ảnh hưởng.
Một trong những thất bại chính từ thỏa thuận COP là việc cắt giảm các biện pháp bảo vệ chống phá rừng. Điều này không chỉ là đòn giáng đối với cộng đồng Amazon mà còn là tín hiệu xấu cho chuỗi cung ứng da của ngành thời trang. Đối với một ngành phụ thuộc vào cả sợi tổng hợp từ nhiên liệu hóa thạch và chăn nuôi động vật sử dụng nhiều đất đai, kết quả này nhấn mạnh nhu cầu phải tính toán xa hơn những tuyên bố.
Trong hội nghị thượng đỉnh, Hiến chương Công nghiệp Thời trang vì Hành động Khí hậu của Liên Hợp Quốc đã ban hành một thông điệp kêu gọi các chính phủ đẩy nhanh việc tiếp cận năng lượng tái tạo, bắt buộc doanh nghiệp phải có báo cáo ảnh hưởng môi trường và mở khóa các cơ chế tài chính toàn cầu.
Đáp lại thông điệp này, các tổ chức khí hậu bao gồm Action Speaks Louder, Stand.earth và Fashion Revolution trong khi khen ngợi sự thống nhất của Hiến chương, đã cảnh báo rằng lượng khí thải của ngành thời trang vẫn đang tăng mạnh và có thể đạt 1,24 tỷ tấn carbon dioxide vào năm 2030 nếu hoạt động kinh doanh tiếp tục như hiện tại. Họ cũng chỉ trích Liên Hợp Quốc vì thiếu các cam kết ràng buộc và không đặt người lao động làm trọng tâm - những người tiếp xúc nhiều nhất với nắng nóng cực đoan và bất ổn khí hậu vẫn vắng mặt trong hầu hết các kế hoạch khí hậu của các thương hiệu và công ty thời trang.
Hiện tại, ngành thời trang vẫn còn xa mới đạt được các mục tiêu khí hậu của riêng mình.
Tính bền vững đang ngày càng xa vời, các giám đốc điều hành vật lộn với suy thoái kinh tế, nhu cầu tiêu dùng thay đổi và những cú sốc địa chính trị, sự thay đổi nhanh chóng dường như ngày càng khó xảy ra. Nhiều thương hiệu vẫn tập trung vào hiệu suất ngắn hạn và chưa đánh giá đầy đủ mức độ rủi ro khí hậu đối với chuỗi cung ứng của họ, tập trung vào giảm thiểu hơn là thích ứng, trong khi đối với những người đã và đang triển khai, tài chính vẫn là rào cản lớn.
