Ăn mặc như bước ra từ cánh cửa thần kỳ những năm 3000, những nhà tiên tri thời trang khoác lên mình phục sức với khả năng dự đoán tương lai. Y3K là tên gọi chỉ xu hướng thời trang chuyển mình từ Y2K hoài niệm để tiến đến tương lai nhiệm mầu.
Từ những cuộc tranh luận sôi nổi về việc trí tuệ nhân tạo có thể thay thế lực lượng lao động, đến sự ảnh hưởng sâu
rộng của công nghệ và chuyển đổi số trong đời sống hiện tại, các nhà thiết kế đã tận dụng những tư liệu mới nhất về cuộc cách mạng công nghiệp 6.0, thổi hồn vào các tác phẩm của mình. Kết quả là những thiết kế mang đậm tính “dự đoán” về tương lai, được gọi tên là Y3K - một phong cách táo bạo, đón đầu viễn cảnh của một thế giới xa xôi trên dòng chảy thời gian.
Trong khi thuật ngữ Y2K đã trở nên quen thuộc với mọi người, một làn sóng mới đang bước vào từ điển thời trang: Y3K. Mặc dù vẫn còn xa xôi, nhưng những năm 3000 đã bắt đầu thu hút sự chú ý. Theo Báo cáo Xu hướng Mùa Hè của Pinterest, các lượt tìm kiếm về “Y3K outfits” (trang phục Y3K) trên nền tảng này đã tăng 6030%. Khi tôn vinh một tương lai xa xôi, xu hướng này cũng cố gắng hình dung thời trang và sắc đẹp có thể trông như thế nào trong thiên niên kỷ tiếp theo – những năm 3000.
Giải mã Y3K
Bắt đầu như một sự châm biếm của các thương hiệu Nhật Bản trước làn sóng công nghệ lan rộng trong xã hội, Y3K được dùng để chỉ những bộ trang phục “đến từ tương lai”. Khái niệm này bắt nguồn từ các tiểu văn hóa Nhật như Acubi, Sabukaru và Tenshi Kaiwai. Y3K – viết tắt của Year 3000, gợi mở hình dung về một viễn cảnh xa xôi, nơi metaverse, trí tuệ nhân tạo và công nghệ tân tiến thống trị. Thời trang Y3K mang hơi thở lai ghép giữa phong cách The Matrix và mỹ học công nghệ: bảng màu kim loại, tông xám lạnh, chất liệu phi truyền thống và phom dáng dị thường, tất cả cùng dựng lại diện mạo một thế giới chỉ có thể tìm thấy trong phim khoa học viễn tưởng.
Trước khi công nghệ bùng nổ như hiện nay, khi trí tuệ nhân tạo hay metaverse vẫn còn ngoài sức tưởng tượng, “giải mã tương lai” đã là một miền đất màu mỡ để các nhà thiết kế khai phá. Ngay từ thập niên 1990, khi Y2K chỉ vừa manh nha và khái niệm Y3K còn chưa xuất hiện, nhiều thương hiệu đã táo bạo đưa những thiết kế mang hơi thở viễn tưởng lên sàn diễn, đặt nền móng cho chủ nghĩa vị lai trong thời trang cao cấp.
Chủ nghĩa thời trang vị lai - khi các nhà mốt đề cao giá trị máy móc
Những màn diễn giải tương lai “ghi danh sử sách” gắn liền với các tên tuổi như Pierre Cardin, André Courrèges, Paco Rabanne, Thierry Mugler, Issey Miyake, Alexander McQueen hay Nicolas Ghesquière. Các bộ sưu tập ấy lấy cảm hứng từ thế giới khoa học viễn tưởng của thiên niên kỷ trước, biến những viễn cảnh quá khứ thành nền tảng để định hình hiện tại. Mục tiêu không chỉ là tạo nên những thiết kế mang dáng dấp tương lai, mà còn dùng lăng kính viễn tưởng để soi chiếu thời điểm đương thời, mở ra những khả thể mới cho thời trang.
Năm 1969, khi tàu Apollo đặt chân lên Mặt trăng, hiện thực hóa tuyên ngôn của Tổng thống Kennedy từ 7 năm trước: “We choose to go to the Moon” – thì trong thời trang, những viễn tưởng không gian cũng bắt đầu bùng nổ. Với tư duy hướng đến tương lai, các nhà thiết kế đã dùng ngôn ngữ phục trang để dự báo thời đại mới: những hình khối siêu thực, chi tiết cơ giới, cảm hứng tiên tri và thoát ly thực tại, tất cả được đưa đến gần công chúng hơn bao giờ hết.
Xu hướng Y3K?
Mang trong mình chút sắc thái châm biếm, nhưng Y3K đang nhanh chóng trở thành ngôn ngữ thẩm mỹ mới của thời trang. Theo báo cáo từ Pinterest, mức tìm kiếm cho phong cách retro-future đã tăng 170%, trong khi trang phục phối sneaker bạc tăng đến 200%. Thời trang viễn tưởng, vốn luôn là mảnh đất màu mỡ cho trí tưởng tượng, giờ đây bước ra khỏi sàn diễn để lan tỏa trên thảm đỏ, truyền hình, thậm chí thấm vào phong cách đời thường.
Tại Hollywood, Zendaya và Anya Taylor-Joy là hai gương mặt nổi bật với lối method dressing trên thảm đỏ – mặc trang phục như thể nhập vai nhân vật điện ảnh. Những thiết kế họ lựa chọn với đường cong hình học táo bạo, chất liệu giả cơ giới hay ánh kim tương lai đã phá vỡ chuẩn mực thẩm mỹ thông thường, gợi cảm giác như bước ra từ viễn cảnh thế kỷ 31.
Ở châu Á, các nhóm nhạc thần tượng đang góp phần định nghĩa Y3K bằng hình ảnh siêu thực, mang sắc thái “AI-like”. aespa với concept đa vũ trụ, XG với phong cách hyper-futuristic, hay NewJeans với hình tượng “nữ sinh điện tử” đã tạo ra những tiểu xu hướng như cybercore, aespacore. Chính họ trở thành “tư liệu sống” để công chúng hình dung về thời trang năm 3000 – một thứ thời trang vừa lạ lẫm vừa mê hoặc.
Y3K định hình sàn diễn
Thời gian gần đây, từ các show truyền hình thực tế như Anh Trai Say Hi, Em Xinh Đẹp Say Hi, Chị Đẹp Đạp Gió Rẽ Sóng,... cho đến hàng loạt concert của nghệ sĩ năm châu, khán giả dễ dàng nhận ra sự trỗi dậy của những trang phục trình diễn mang yếu tố siêu thực và tương lai. Nghệ sĩ Việt được định nghĩa ngày càng toàn diện: hát, nhảy và tỏa sáng bằng ngoại hình, trong đó trang phục biểu diễn trở thành điểm nhấn không thể thiếu. Những cái tên như Quỳnh Anh Shyn, Pháp Kiều hay tlinh góp phần đưa tinh thần Y3K đến gần công chúng hơn qua những thiết kế cầu kỳ, giàu tính thị giác, biến sân khấu thành trải nghiệm đa tầng.
Từ thời trang đến làm đẹp
Không chỉ chinh phục sàn diễn, Y3K còn lan sang lĩnh vực làm đẹp, tạo nên những bảng phối siêu thực cho giới mộ điệu. Từ phấn mắt ánh bạc, nhũ lấp lánh, eyeliner sắc lạnh đến kính áp tròng và kiểu tóc gắn đá kim loại, phong cách trang điểm Y3K gợi nên một thế giới nơi máymóc và công nghệ ngự trị.
Đặc trưng của lối trang điểm này nằm ở ánh kim rực rỡ và chi tiết gắn kết từ vật liệu lạ: kim loại, nhựa trong suốt, thậm chí cả tinh thể nhân tạo. Nhờ công nghệ in 3D, những hình tượng từng chỉ tồn tại trong trí tưởng tượng hoặc trên màn ảnh – từ đôi cánh siêu thực đến phụ kiện kim loại trừu tượng – nay hiện hữu trên gương mặt và cơ thể, mang đến một mỹ cảm lai giữa con người và tương lai.
Tương lai vốn là ẩn số, gợi nên hình dung về siêu công nghệ, sự trừu tượng và khả năng phá vỡ quy chuẩn quen thuộc. Khi thách thức giới hạn và đưa thế hệ trẻ đến gần hơn với viễn cảnh xa xôi, Y3K đồng thời phản chiếu nỗi ám ảnh, khát vọng và sự tò mò của con người trong kỷ nguyên công nghệ biến động không ngừng.
Dẫu vậy, thời trang viễn tưởng không phải điều mới mẻ. Năm 1964, André Courrèges từng ra mắt bộ sưu tập “Moon Girl” – một bản tuyên ngôn không gian, thậm chí xuất hiện trước cả khi Apollo chạm đến Mặt trăng năm 1969. Ngày nay, với sự cộng hưởng giữa công nghệ và trí tưởng tượng vô biên, Y3K lại mở ra những thiết kế táo bạo và khó đoán, biến sàn diễn thành cánh cửa dẫn đến một thế giới chưa từng tồn tại.
Liệu Y3K có trở thành xu hướng dài hạn vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ – giống như chính tương lai vốn bất định. Nhưng rõ ràng, Y3K đáng được chú ý không chỉ nhờ ngôn ngữ thời trang khác biệt mà còn vì nó đặt ra viễn cảnh nơi khủng hoảng khí hậu, cạn kiệt tài nguyên hay công nghệ siêu việt đều có thể trở thành hiện thực, như thế giới sa mạc cằn cỗi trong Dune. Khám phá Y3K vì thế không chỉ là đắm chìm trong một trò chơi thẩm mỹ ảo tưởng, mà còn là cách chúng ta soi chiếu những hệ quả đang dần hiện hữu từ chính hành động hôm nay.
