Thu Đông 2025 chứng kiến sự trở lại của váy voan chiffon mỏng tang, ren rách, lụa nhàu nát - một vẻ đẹp mỏng manh đến vụn vỡ. "Fragility aesthetic” là xu hướng tôn vinh sự mỏng manh, dễ vỡ, gợi nhắc đến tính hữu hạn của cơ thể và xúc cảm con người trong thế giới hiện sinh.
Sau những năm tháng mệt mỏi, thời trang bắt đầu phản chiếu trạng thái mới của xã hội: chúng ta trở nên ý thức hơn về sự ngắn ngủi của đời sống và cái đẹp giờ đây tìm thấy trong chính sự phù du, bất toàn. Không còn là vẻ đẹp xa rời thực tế, mốt mong manh quay lại sàn diễn, diễn giải cái đẹp nơi ranh giới vỡ nát đầy ám ảnh.
Trên sàn diễn 2025, nhiều nhà mốt đã hiện thực hóa tinh thần mỏng manh qua các thiết kế độc đáo. Simone Rocha mang đến những chiếc đầm chiffon mỏng như giấy, bèo nhún tưởng chừng vỡ vụn, dây ren buông lơi như thể váy áo còn đang dang dở trên khung may.
Maison Margiela Artisanal dưới thời John Galliano (và mới đây là Glenn Martens) đẩy xa hơn nữa khái niệm này: chất liệu vải cũ và đồ vintage được “xử lý decay”, cố tình làm cho phai màu cũ kỹ, dựng nên những corset gãy cấu trúc, áo khoác da nứt nẻ như tường vôi tróc sơn.
Tại Alexander McQueen (thời tân Giám đốc sáng tạo Seán McGirr), người ta lại thấy những bộ váy xuyên thấu, lớp vải mỏng căng như khói, để lộ cơ thể trần trụi mong manh đầy ám ảnh. Tất cả hình ảnh đó cùng khắc họa nên tuyên ngôn chung: vẻ đẹp của thời trang 2025 nằm ngay trên bờ vực mong manh, nơi cái đẹp và sự tan vỡ chỉ cách nhau trong gang tấc.
Ngôn ngữ của sự tan rã
Nếu những thiết kế thuộc trào lưu “mong manh” này như ngôn ngữ thị giác, thì mỗi chi tiết chính là một từ vựng. Thay vì sự trau chuốt hoàn hảo, ngôn ngữ ấy được xây dựng trên chủ ý “phá hủy” các hình thức thông thường để gợi lên những liên tưởng sâu xa hơn về thời gian, ký ức và cơ thể:
Ren rách, vải rách: Những mảnh ren rách tả tơi hay vải bị xé nham nhở gợi nhắc đến dấu vết của thời gian. Sự cũ kỹ và phai tàn trong chất liệu như kể lại câu chuyện quá khứ, biến mỗi bộ trang phục thành một vật lưu giữ ký ức. (Thực tế, Margiela đã có cả kỹ thuật dùng ren cổ điển và quần jeans cũ để tạo trang phục couture từ những năm 2006, cho thấy vẻ đẹp có thể sinh ra từ chính đồ vật đã qua thời gian).
Chiffon mỏng manh, xuyên thấu: Chất liệu voan mỏng tạo cảm giác cơ thể như bị phơi bày, trần trụi trước mắt người xem. Lớp vải mỏng tang vừa mang đến vẻ gợi cảm mong manh, vừa ẩn chứa sự dễ tổn thương đúng với tinh thần “fragility”. Trên sàn diễn, không ít lần người ta thấy các lớp nội y cổ điển lấp ló sau làn chiffon và tulle mờ ảo, khiến cơ thể lộ ra “ở trạng thái dễ tổn thương nhất”, như ẩn dụ về tính dễ bị tổn thương của con người.
Đọc thêm: Nếp nhăn và thẩm mỹ bất toàn trong thời trang hiện đại
Nhàu nhĩ, tua rua, xổ chỉ: Những vết nhăn trên lụa, mép vải xổ chỉ hay bề mặt vải xù lông đều có chủ ý. Thay vì che giấu lỗi, nhà thiết kế cố tình phô bày những đường may dở dang, vết chỉ thừa hoặc chắp vá. Trang phục trông như sắp “tan rã” nhưng kỳ thực lại mang trật tự, kiểu hỗn độn có kiểm soát.
Bộ sưu tập Artisanal 2024 của Margiela dưới tay John Galliano là ví dụ điển hình: vải lụa organza được cán mỏng, cắt vụn rồi ghép chồng lớp tạo hiệu ứng như len dạ, các lớp áo bị cắt xé rồi đính hạt, tạo nên một “mớ hỗn độn có chủ đích".
Đọc thêm: Những "chứng nhân" Punk nổi loạn trong dòng lịch sử thời trang
Ảo giác Wabi-sabi: Những chi tiết rách nát, phai màu hay méo mó tương đồng với triết lý wabi-sabi: tôn vinh vẻ đẹp không hoàn hảo. Thời trang vay mượn triết lý này để suy ngẫm về trang phục cũng như cuộc đời: chính những vết xước, những bất toàn mới làm nên câu chuyện, làm nên giá trị thẩm mỹ độc đáo. Một chiếc váy lệch vai, một tà áo vá chằng chịt hay đôi giày da cũ nứt nẻ đều đẹp theo cách riêng, bởi chúng mang dấu ấn thời gian và tính người. Điểm giao thoa giữa wabi-sabi và sự mong manh chính là chỗ: cái đẹp không nằm ở sự bóng bẩy vô hồn, mà toát ra từ tâm hồn – tức tinh thần và câu chuyện ẩn sau mỗi nếp nhăn, mảnh vá ấy.
Cái đẹp mong manh như phản ứng văn hóa
Sự trỗi dậy của aesthetic mong manh không chỉ là biểu hiện thị giác mà còn là phản ứng văn hóa trước thời đại. Suốt hơn một thập kỷ, mạng xã hội nuôi dưỡng chuẩn mực “đẹp hoàn hảo”: da không tì vết, gương mặt cân đối, quần áo phẳng phiu. Nhưng khi mọi hình ảnh đều qua filter và photoshop, đến lúc chạm ngưỡng bão hòa, cái đẹp mất dần tính đáng nhớ. Trào lưu tôn vinh sự bất toàn vì thế nổi lên như cuộc “bạo động thời trang” – đòi lại chỗ đứng cho sự chân thật, lộn xộn nhưng có chủ đích.
Đọc thêm: Hậu-core: Sàn diễn lấy lại "quyền năng" định hình xu hướng
Điểm thú vị là ở chỗ, mong manh không đồng nghĩa với yếu đuối. Trái lại, trong thời trang, sự mong manh được tái định nghĩa như quyền lực mềm.
Bộ sưu tập Xuân Hè 2025 của Louis Vuitton đã gọi tên tinh thần đó là “soft power” – quyền lực mềm của sự nữ tính, nơi “mềm mại trở thành sức mạnh, và mong manh chính là quyền lực". Quả thật, khi một người phụ nữ (hay bất kỳ ai) dám phô bày vẻ mong manh, bất toàn của mình, đó chính là lúc họ thể hiện sự tự tin và dũng cảm nội tại.
Khi thẩm mỹ mong manh lên ngôi, nó mở đường cho một định nghĩa mới về thời trang - nơi bản ngã, cá tính, ký ức và cảm xúc được tôn vinh hơn là kiểu dáng hay phom chuẩn.
Ảnh hưởng lên street style & thị trường
Không chỉ hiện diện trên sàn diễn quốc tế, trào lưu này còn len lỏi vào nhịp sống thời trang Việt Nam. Một số nhà thiết kế nội địa đang theo hướng đuổi tinh thần: từ chất liệu semi-sheer như voan, ren mỏng đến các chi tiết thủ công chưa hoàn thiện như tua rua, vải nhàu, đường may chắp vá.
Từ street style đến Instagram, dễ thấy sự ưa chuộng dành cho áo xuyên thấu mờ ảo, váy satin còn vương nếp gấp, hay denim rách phối vintage. Vẻ đẹp ở đây nằm trong sự bất toàn, vừa thừa vừa thiếu, nhưng giàu cảm xúc. Sau cơn sốt quiet luxury, thời trang 2025 có xu hướng dịch chuyển sang một cực đối lập: thô mộc, ngẫu hứng và tự biểu đạt hơn. Fragility aesthetic – cái đẹp mong manh, tạm bợ vì thế trở thành ứng cử viên sáng giá cho dấu ấn thẩm mỹ mới. Những lớp voan lơ lửng, đường rách tua rua, hay mảnh vá chắp nối không chỉ xuất hiện trên sàn diễn mà còn len lỏi vào tủ đồ thường ngày. Biết đâu, trong vòng xoay thời trang, chính nỗi ám ảnh về sự mong manh lại định hình cả thập kỷ tới, như một tuyên ngôn về con người thực và cảm xúc thực.
