Tuần qua, LVMH chính thức xác nhận Jonathan Anderson sẽ đảm nhận vai trò giám đốc sáng tạo cho các bộ sưu tập nữ, nam và Haute Couture tại Dior. Động thái này đánh dấu việc tất cả những vị trí quan trọng tại các thương hiệu thời trang xa xỉ hàng đầu đều đã có chủ nhân mới, sẵn sàng cho mùa Fashion Week lớn nhất lịch sử vào mùa thu này.
Ba trong số những tài năng sáng tạo xuất chúng nhất ngành công nghiệp đã nắm trong tay ba vị trí quyền lực nhất đúng lúc thị trường xa xỉ toàn cầu đang trải qua giai đoạn suy thoái. Bên cạnh Jonathan Anderson tại Dior, Demna đang chuẩn bị cho màn debut tại Gucci sau show diễn Haute Couture tạm biệt Balenciaga vào tháng 7, còn Matthieu Blazy đã chính thức nhậm chức tại Chanel.
Thực tế nam giới thống trị hầu hết các vị trí thiết kế danh giá từ lâu đã trở thành tâm điểm tranh luận sôi nổi trong cộng đồng thời trang. Ngoại trừ Sarah Burton tại Givenchy, Chemena Kamali tại Chloé, Veronica Leoni tại Calvin Klein Collection, Louise Trotter tại Bottega Veneta và Silvia Venturini Fendi tại Fendi, toàn bộ những vị trí quyền lực khác đều thuộc về nam giới. Loewe, Balenciaga, Jil Sander, Celine và Maison Margiela cũng vừa bổ nhiệm giám đốc sáng tạo nam.
Thực trạng đáng lo ngại?
Chuyến thăm Tập đoàn Neiman Marcus của Giám đốc và Tổng biên tập Business of Fashion, Imran Amed tại Los Angeles để đánh giá về thực trạng đầy quan ngại của ngành xa xỉ. Cửa hàng vắng khách như 'thành phố ma' với vô số biển hiệu giảm giá "lên tới 50%" cho hàng da và phụ kiện đã phản ánh chân thực tình trạng kinh tại.
Một nhân viên bán hàng chia sẻ rằng khách hàng và cả đội ngũ đều đang trong tâm trạng "chờ đợi", bởi tuần lễ thời trang sắp tới sẽ mang đến những biến chuyển sáng tạo lớn. Nhưng có lẽ sự thay đổi này là quá muộn màng.
Gucci - trụ cột của tập đoàn Kering đang gánh chịu áp lực khủng khiếp khi doanh số sụt giảm mạnh. Doanh thu thương hiệu này đã giảm 23% trong năm 2024 xuống còn 7,7 tỷ euro, từ mức 9,9 tỷ euro năm 2023. Tình hình còn tồi tệ hơn trong quý I/2025 với mức sụt giảm 25% so với cùng kỳ. Giá cổ phiếu Kering đã lao dốc hơn 60% trong hai năm qua.
Đọc thêm: Jonathan Anderson: Canh bạc Dior trong bối cảnh thị trường xa xỉ toàn cầu chững lại
Cuộc chuyển mình khó khăn của những "người khổng lồ"
Quyết định bổ nhiệm “chuyển giao” Demna từ Balenciaga sang Gucci được Kering thông báo vào tháng 3 đã gây ra làn sóng hoài nghi trong giới phân tích thị trường xa xỉ. Tuy nhiên, nếu Demna - một trong những nhà thiết kế tài năng và tiềm năng nhất hiện tại có thể tái tạo Gucci và vượt qua phong cách Balenciaga đình đám một thời, đây rất có thể là nước cờ thông minh khi vừa mang đến thử thách sáng tạo mới cho Demna, vừa thổi “làn gió” mới vào Gucci - thương hiệu đóng góp hơn 60% lợi nhuận cho Kering.
Tại Chanel, Matthieu Blazy đang ngồi trên vị trí đầy thử thách. Được biết đến với những show diễn cực kỳ sáng tạo, lấy cảm hứng toàn cầu và tập trung vào kĩ nghệ thủ công tinh xảo tại Bottega Veneta, Blazy được giao nhiệm vụ nâng tầm chỉ số thời trang của Chanel. Với những mã DNA rõ nét nhất trong giới xa xỉ cùng hàng loạt sản phẩm biểu tượng như túi xách chần bông Chanel 2.55, bộ suit tweed kinh điển, Chanel vẫn có sức chống chịu tốt ngay cả trong thời kì thị trường khó khăn nhất.
Tuy nhiên, không có định hướng thời trang mạnh mẽ, tầm ảnh hưởng văn hóa của Chanel đã suy yếu kể từ khi Karl Lagerfeld qua đời năm 2019. Doanh thu giảm 1 tỷ USD trong năm 2024 (giảm 4,3% so với cùng kỳ) khi Chanel liên tục tăng giá trung bình 59% từ 2020-2023, khiến khách hàng nghi ngờ về giá trị sản phẩm và xa lánh dòng sản phẩm cốt lõi.
Tình huống tương tự diễn ra tại Dior với mức tăng giá trung bình 53% trong cùng giai đoạn. LVMH không công bố riêng lẻ hiệu suất từng thương hiệu, nhưng cho biết doanh thu giảm "nhiều hơn một chút" so với mức giảm trung bình 5% của bộ phận thời trang và hàng da trong quý I/2025. Trong cuộc phỏng vấn sâu về việc bổ nhiệm Anderson, Delphine Arnault thừa nhận vấn đề định giá là thách thức lớn cần giải quyết. Hiện tại, bà đang đặt niềm tin vào khả năng sáng tạo của Anderson cùng việc tập trung vào trải nghiệm khách hàng tại các trung tâm thương mại lớn sắp mở cửa ở Los Angeles và New York để xoay chuyển tình thế.
Đọc thêm: Kering chật vật vì nợ nần: Chiến lược thoát ly Gucci đẩy tập đoàn vào thế bí
Giám đốc sáng tạo nữ "vắng mặt"?
Với sự ra đi của Maria Grazia Chiuri tại Dior và Virginie Viard tại Chanel, nam giới một lần nữa nắm quyền điều hành. Dù định giá và sức hút thời trang có thể là những thách thức trong nhiệm kỳ của họ, cả Chiuri và Viard đều đã dẫn dắt việc mở rộng chưa từng có của những thương hiệu khổng lồ này sau đại dịch. Điều này khiến người ta tự hỏi liệu những “điều sắp tới” có thể mang lại sự sắc sảo hơn về mặt thời trang, nhưng cũng đồng thời đánh mất đi mối liên kết sâu sắc mà hai nữ thiết kế này từng tạo dựng được với những khách hàng nữ của mình?
Một số chuyên gia trong ngành giải thích tình trạng thiếu phụ nữ ở vị trí lãnh đạo các thương hiệu lớn là do hầu hết phó giám đốc sáng tạo - những ứng cử viên đầu tiên được cân nhắc khi tìm kiếm giám đốc sáng tạo mới chủ yếu là nam giới. Quy luật "chọn người giống mình" dường như vẫn đúng trong ngành thời trang.
Nếu đây là sự thật, sự thay đổi mà chúng ta cần thấy về phụ nữ trong các vị trí sáng tạo hàng đầu của ngành cần phải bắt đầu với việc các thương hiệu bổ nhiệm nhiều phụ nữ hơn trong các vị trí như Phó Giám đốc sáng tạo, Nhà thiết kế,... của họ.
Dĩ nhiên, không thể chỉ dừng lại ở một lời giải thích đơn giản như vậy. Nếu muốn thật sự thấu hiểu và trân trọng cách mà những nhà thiết kế nữ đã tạo nên một kết nối rất riêng với khách hàng của họ, ngành thời trang cần phải trao cho họ nhiều cơ hội hơn để thể hiện điều đó. Bằng không, những vị trí quyền lực nhất vẫn sẽ tiếp tục thuộc về nam giới, như một vòng lặp chưa có dấu hiệu dừng lại.
Chuyển ngữ: Thảo Mèo
Theo BoF
