Nếu thảm đỏ mang đến những khoảnh khắc thị giác rực rỡ thì màn ảnh tại Venice luôn là bệ phóng khởi động cho mùa giải thưởng. Năm nay, loạt phim lớn khẳng định sức nặng của liên hoan, vừa khơi gợi bàn luận nghệ thuật vừa chạm đến những vấn đề xã hội, chính trị đương đại.
Trải qua 93 năm lịch sử, Liên hoan phim Venice vẫn chứng minh sức sống kiêu hãnh của mình: một bến hẹn không thể thiếu của các ngôi sao. Từ lâu, Venice đã trở thành bệ phóng thanh lịch cho những bộ phim muốn tạo đà sớm trong mùa giải thưởng – nơi tràng pháo tay dậy vang tại Sala Grande, những khung hình long lanh trên chiếc vaporetto mới bóng loáng, hay khoảnh khắc một đạo diễn vinh dự nâng cao tượng Sư Tử Vàng đều có thể trở thành dấu mốc lịch sử.
Mùa liên hoan năm nay đánh dấu sự trở lại của nhiều "gương mặt" quen thuộc ở Lido: Noah Baumbach với Jay Kelly, Luca Guadagnino với After the Hunt, Werner Herzog cùng Ghost Elephants, Lucrecia Martel trong Landmarks và Paolo Sorrentino với La grazia. Song song, những gương mặt từng chiến thắng nay tiếp tục thử sức với dự án mới: Sofia Coppola (Marc by Sofia), Yorgos Lanthimos (Bugonia), Laura Poitras (Cover-Up), Gianfranco Rosi (Below the Clouds) và Guillermo del Toro với bản chuyển thể Frankenstein. Lido 2025 cũng dành chỗ cho những tay chơi lần đầu bước vào vòng tranh giải, từ Thư Kỳ (Girl) cho đến Benny Safdie (The Smashing Machine).
No Other Choice (2025)
Đạo diễn Hàn Quốc Park Chan-wook từng vuột mất Oscar với Decision to Leave (2022). Thực tế, vị bậc thầy này vẫn chưa một lần chạm tay vào giải thưởng lớn nhất ở ba liên hoan phim danh giá châu Âu, dù trước đó từng mang những kiệt tác như Oldboy (2003) hay The Handmaiden (2016) đến Cannes. Thậm chí, Oldboy còn để vuột Cành Cọ Vàng 2004 vào tay Fahrenheit 9/11 của Michael Moore – một quyết định mà đến nay vẫn còn gây tranh cãi trong giới cinephile.
Năm nay, ghế Chủ tịch Ban giám khảo do Alexander Payne đảm nhiệm có cơ hội “chuộc lỗi” khi No Other Choice chính thức tranh giải. Bộ phim đánh dấu sự hợp tác với Lee Byung-hun – ngôi sao lớn của Hàn Quốc, người từng góp mặt trong nhiều bom tấn hành động Hollywood những năm 2010 nhưng chỉ mới gần đây được khán giả phương Tây công nhận đúng tầm.
No Other Choice được chuyển thể từ tiểu thuyết The Ax (1997) của Donald E. Westlake, từng được Costa-Gavras dựng thành phim năm 2005. Câu chuyện là một biếm họa chống chủ nghĩa tư bản: một người đàn ông mất việc, rồi tin rằng con đường nhanh nhất để tìm lại chỗ đứng là… loại bỏ tận gốc những đối thủ của mình. Nếu nhìn vào trailer, có thể dự đoán đây sẽ là một tác phẩm vừa chua chát vừa đầy kịch tính, hứa hẹn khuấy động bầu không khí Venice.
The Testament of Ann Lee (2025)
Brady Corbet và Mona Fastvold dường như chưa bao giờ chịu dừng lại trên vòng nguyệt quế. Chỉ một năm sau khi The Brutalist ra mắt tại Venice, bộ đôi lại tiếp tục trở lại với The Testament of Ann Lee. Lần này, Fastvold ngồi ghế đạo diễn – đây cũng là tác phẩm đầu tiên của cô kể từ khi chinh phục khán giả nơi đây bằng The World to Come (2020), câu chuyện tình đồng tính đặt bối cảnh tiền Nội chiến Mỹ với Vanessa Kirby thủ vai chính. Kịch bản The Testament of Ann Lee do Fastvold đồng chấp bút cùng Corbet, tái hiện cuộc đời của Ann Lee – người phụ nữ Anh sáng lập giáo phái Shaker vào giữa thế kỷ 18, nổi bật với nghi lễ tôn giáo kết hợp nhảy múa, hát xướng và tụng niệm.
Bộ phim được cho là có phần nhạc nền mới do Daniel Blumberg – nhà soạn nhạc từng đoạt Oscar với The Brutalist – sáng tác, đồng thời tiếp tục được quay trên định dạng 70mm. Điều này đồng nghĩa khán giả Venice lại sắp được chứng kiến những cuộn phim khổng lồ được vận chuyển bằng… taxi nước, hình ảnh vốn rất đặc trưng của liên hoan.
Dàn diễn viên chính bao gồm Amanda Seyfried, Christopher Abbott, Thomasin McKenzie, Tim Blake Nelson và Lewis Pullman. Dù chưa rõ tác phẩm sẽ mang màu sắc nhạc kịch đến mức nào, nhưng với sự góp mặt của Seyfried – người từng ghi dấu trong Les Misérables (2012) và cả hai phần Mamma Mia! (2008, 2018), khán giả hoàn toàn có thể chờ đợi một trải nghiệm điện ảnh “có thể hát theo” đúng nghĩa.
Đọc thêm: 8 tác phẩm điện ảnh nổi bật sẽ ra mắt tại Liên hoan phim Venice 2024
The Wizard of The Kremlin (2025)
Jude Law sẽ đảm nhận một vai diễn không thể gây nhiều chú ý hơn: Vladimir Putin trong The Wizard of the Kremlin, tác phẩm chính kịch – giật gân chính trị của đạo diễn người Pháp đa tài Olivier Assayas. Bộ phim được chuyển thể từ tiểu thuyết Le Mage du Kremlin (2022) của Giuliano da Empoli, với nhân vật trung tâm lấy cảm hứng từ Vladislav Surkov – “bậc thầy truyền thông” đầy lập dị của Nga.
Cùng với Law, dàn cast quy tụ Paul Dano, Zach Galifianakis, Alicia Vikander và Jeffrey Wright – một đội hình đủ để gợi ý rằng bộ phim sẽ không chỉ là kịch tính chính trị đơn thuần, mà có thể còn ẩn chứa yếu tố châm biếm, thậm chí phi lý. Tuy nhiên, tất cả sự chú ý chắc chắn sẽ dồn vào màn hóa thân của Law, khi anh đối diện một trong những nhân vật gây tranh cãi nhất thời đại.
Từ khi ra mắt phim đầu tay Disorder (1986), Assayas đã cho thấy khả năng “tắc kè hoa” hiếm có, liên tục dịch chuyển qua nhiều thể loại. Ông thường đạt phong độ đỉnh cao khi khai thác các đề tài siêu hình (Irma Vep, 1996) hay những bi kịch gia đình tinh tế (Summer Hours, 2008). Với thể loại chính trị – giật gân, thành tích của ông có phần chênh lệch: Carlos (2010) được đánh giá cao, nhưng Wasp Network (2019) lại không gây nhiều tiếng vang. Dẫu vậy, sức nóng xoay quanh The Wizard of the Kremlin ở Venice năm nay chắc chắn sẽ rất đáng kể.
A House of Dynamite (2025)
Khi mối quan hệ giữa Netflix và Cannes vẫn còn lạnh nhạt, Venice nghiễm nhiên trở thành sân khấu vàng cho những dự án “đinh” của gã khổng lồ streaming này. Bên cạnh tác phẩm mới của Noah Baumbach và Guillermo del Toro, Netflix đặc biệt đặt kỳ vọng vào A House of Dynamite – bộ phim đánh dấu lần hợp tác đầu tiên với Kathryn Bigelow, đồng thời cũng là tác phẩm trở lại sau tám năm vắng bóng của nữ đạo diễn.
Kịch bản do Noah Oppenheim chấp bút – người đứng sau Jackie (2016) và Zero Day (2025) kể về một cuộc chạy đua quân sự nhằm xác định nguồn gốc của một quả tên lửa duy nhất đang lao thẳng về phía Hoa Kỳ. Dàn cast không khiến ai thất vọng: Idris Elba, Rebecca Ferguson và Jared Harris cùng góp mặt. Bộ phim dài 112 phút này được ghi hình bởi Barry Ackroyd – cộng sự quay phim quen thuộc của Bigelow và được dựng theo thời gian thực, mang lại trải nghiệm “căng dây thần kinh” theo đúng tinh thần The Hurt Locker (2008) và Zero Dark Thirty (2012).
Bất kể khán giả đánh giá ra sao về hai tác phẩm trước, chúng đều trở thành những “hộp thời gian” ghi dấu tinh thần chính trị của thời đại mình. Câu hỏi đặt ra tại Venice 2025: Bigelow liệu có còn đủ sức nắm bắt zeitgeist – “hơi thở của thời cuộc” thêm một lần nữa?
Orphan (2025)
Khép lại dải phim nổi bật, Orphan của László Nemes đưa khán giả trở lại Hungary thập niên 1950, ngay sau cuộc nổi dậy chống chế độ cộng sản. Trong số các tác phẩm tranh giải năm nay, hiếm có bộ phim nào gây tranh cãi nhiều như Orphan. Một phần bởi những phát ngôn của đạo diễn Hungary về bài phát biểu nhận giải Oscar 2024 của Jonathan Glazer, trong đó Glazer nhắc đến vai trò của Israel trong xung đột Gaza đã khiến công chúng nhìn nhận Nemes dưới một lăng kính khác.
Nemes, từng là học trò của Béla Tarr, đến nay mới chỉ có hai bộ phim dài sau cú nổ chấn động Son of Saul (2015) – tác phẩm ra mắt được xem là một trong những debut xuất sắc nhất thế kỷ. Bộ phim gần nhất của ông, Sunset (2018), vẫn còn để lại dư âm dai dẳng trong lòng nhiều khán giả.
Với Orphan, Nemes (đồng biên kịch cùng cộng sự lâu năm Clara Royer) đưa người xem trở lại Budapest thập niên 1950, ngay sau cuộc nổi dậy chống chế độ cộng sản. Câu chuyện xoay quanh Andor – một cậu bé Do Thái 12 tuổi (do gương mặt mới Bojtorján Barabás thủ vai) buộc phải đối diện sự thật về quá khứ gia đình khi một gã đàn ông thô bạo bất ngờ xuất hiện, tự nhận là cha ruột.
Bộ phim được quay hoàn toàn tại bối cảnh thực, bằng máy quay 35mm dưới bàn tay của Mátyás Erdély – nhà quay phim cộng sự quen thuộc của Nemes đem lại hình ảnh vừa giàu sức nặng lịch sử vừa đầy chất thơ, như một bức tranh điện ảnh khắc sâu vào trí nhớ khán giả.
Từ bạo lực cá nhân chống lại guồng máy tư bản, đến lịch sử – tôn giáo, quyền lực chính trị hay bi kịch hậu chiến, Venice 2025 tiếp tục chứng minh vị thế đặc biệt khi là nơi điện ảnh soi chiếu hiện thực. Chính sự dung hòa giữa nghệ thuật và tính thời sự này khiến liên hoan trở thành cánh cửa mở cho cả ánh hào quang lẫn những câu hỏi gai góc của thời đại.
