Thời trang Việt đang ở khoảnh khắc đẹp nhất: đủ tự tin để kể câu chuyện của mình, đủ bản lĩnh để đứng chung sân khấu quốc tế. Những bộ sưu tập gần đây không chỉ làm sống lại di sản và văn hóa bản địa, mà còn đưa chúng vào ngôn ngữ thẩm mỹ đương đại, đối thoại với thế giới bằng tinh thần sáng tạo tự do.
“Độc lập” như một tư duy sáng tạo
Ngành thời trang Việt Nam sau nhiều thập niên chịu ảnh hưởng ngoại nhập và vai trò “gia công” thầm lặng, nay đang mạnh mẽ định hình bản sắc riêng. Sự trỗi dậy của các thương hiệu nội địa độc lập đã mở ra một kỷ nguyên mới cho thời trang Việt. Từ những “cây đại thụ” như Nguyễn Công Trí, Đỗ Mạnh Cường, Lê Thanh Hòa – những người tiên phong đưa thời trang Việt vươn tầm quốc tế với ngôn ngữ thiết kế nghệ thuật đậm đà bản sắc dân tộc – cho đến lớp nhà thiết kế trẻ kế cận, tất cả đều minh chứng rằng Việt Nam hoàn toàn có thể là nơi sáng tạo thời trang, chứ không chỉ gia công sản xuất.
Đọc thêm: Bài học từ "công xưởng thế giới" Trung Quốc cho Ấn Độ và Việt Nam
Quan trọng hơn, độc lập ở đây là độc lập trong tư duy thiết kế: tự chủ về ý tưởng, không lệ thuộc vào công thức ngoại lai. Nếu trước kia, dấu ấn văn hóa thường chỉ được dùng như điểm nhấn trang trí bề mặt, thì nay bản sắc dân tộc đã trở thành hệ ngôn ngữ thẩm mỹ có chiều sâu, bối cảnh và lý tưởng riêng trên sàn diễn. Những show thời trang thuần Việt, được đầu tư chỉn chu “mang đậm tinh thần nội địa”, đã chứng minh thời trang Việt không còn đứng bên lề cuộc chơi, mà đang ở trung tâm với tiếng nói riêng.
Nhà thiết kế trẻ Phan Đăng Hoàng từng chia sẻ rằng “lòng tự hào dân tộc chính là mạch nguồn bất tận cho sáng tạo”, anh mong qua mỗi thiết kế, khán giả quốc tế sẽ nhận ra anh “là một nhà thiết kế đến từ Việt Nam”.
Rõ ràng, bản sắc văn hóa không phải chiêu trò, mà là cội nguồn cảm hứng nuôi dưỡng tư duy thiết kế độc lập của nhiều nhà mốt Việt hiện nay. Tinh thần “độc lập” trong thời trang Việt cũng được hun đúc bởi bối cảnh hậu thuộc địa và khát khao khẳng định bản sắc quốc gia.
Sau giai đoạn dài chịu ảnh hưởng ngoại bang và du nhập, thời trang Việt đương đại đang “cất tiếng nói mạnh mẽ hơn trong việc định danh bản sắc”. Tư duy sáng tạo nội sinh – tức là tìm kiếm ý tưởng từ chính chất liệu, lịch sử và con người Việt ngày càng rõ nét. Sự tự do thoát ly khỏi mô hình sao chép giúp các nhà thiết kế thỏa sức khai thác di sản văn hóa, thủ công truyền thống và câu chuyện bản địa làm nền tảng thiết kế. Độc lập ở đây không tách rời tự do biểu đạt và sáng tạo: chính nhờ tự do thoát khỏi khuôn mẫu ngoại lai, họ mới kiến tạo nên những giá trị mới cho thời trang dân tộc.
Đọc thêm: Nhà thiết kế thời trang Phan Đăng Hoàng: Hành trình sáng tạo phải luôn phản tỉnh và liền mạch
"Tuyên ngôn độc lập" được viết bằng đường kim mũi chỉ
Thủy Nguyễn – Lả lơi áng mây trôi (2024)
Nhà thiết kế Thủy Nguyễn từ lâu đã được biết đến với việc tôn vinh vẻ đẹp văn hóa Việt qua thời trang. Tuy nhiên, ở BST “Lả lơi áng mây trôi” , chị đã đột phá khỏi vùng an toàn để tìm kiếm những biểu đạt mới mẻ hơn. Thay vì tập trung vào áo dài hay các gam màu pop rực rỡ vốn là thế mạnh, lần đầu tiên Thủy Nguyễn tôn vinh và làm mới vẻ đẹp của chiếc áo bà ba trên sàn diễn thời trang.
Lả lơi áng mây trôi là một “bức tranh thời tiết” nên thơ, mô phỏng mây trời và gió qua từng tà vải lả lướt. Chất liệu voan, chiffon bay bổng cùng kỹ thuật thêu đính 3D hình mây, chớp, sóng nước được thực hiện thủ công tỉ mỉ, tạo hiệu ứng thị giác như cảnh trời mưa nắng hòa quyện trên trang phục.
Dáng dấp áo bà ba quen thuộc được cách tân khéo léo: phom dáng xuyên thấu hiện đại, phối cùng áo yếm và chân váy dập ly, vừa gợi nhớ ký ức thôn dã vừa toát lên tinh thần đương đại. Nhà thiết kế gửi gắm thông điệp qua hình ảnh “nàng thơ bay làn theo gió ở những ngày trong trẻo và cả những ngày giông bão”, biến cả sàn diễn thành một “bức tranh mây hồng cuộn trào sức sống và rực rỡ”. Với Lả lơi áng mây trôi, Thủy Nguyễn thể hiện tư duy độc lập: không lặp lại chính mình mà dũng cảm làm mới di sản vùng miền (chiếc áo bà ba Nam Bộ) bằng ngôn ngữ thời trang cao cấp đầy chất thơ.
Phan Đăng Hoàng – Ceramics (Milan 2025)
Là đại diện tiêu biểu cho thế hệ Gen Z tài năng, Phan Đăng Hoàng đã làm rạng danh thời trang Việt trên trường quốc tế bằng bộ sưu tập “Ceramics” tại Milan Fashion Week 2025. Lấy cảm hứng từ tranh lụa của danh họa Nguyễn Phan Chánh và nghệ thuật gốm sứ truyền thống, BST tái hiện hình ảnh người phụ nữ Việt Nam của 100 năm trước qua lăng kính đương đại.
Trên nền các chất liệu đa dạng từ lụa, organza đến denim, anh kết hợp kỹ thuật thêu, nhuộm, đính kết thủ công tinh xảo để chuyển tải hồn cốt văn hóa Việt vào phom dáng hiện đạ. Không chạy theo xu hướng hào nhoáng, Ceramics gây ấn tượng bằng bảng màu trầm mặc (nâu, đen, trắng vỏ trứng, đỏ bã trầu, xanh olive) gợi liên tưởng đến màu men gốm cổ, cùng phong cách thiết kế cổ điển pha phá cách đầy tinh tế.
Việc Phan Đăng Hoàng mạnh dạn đưa tinh hoa dân tộc lên sàn diễn Milan chung ngày với các nhà mốt lừng danh như Gucci, Versace cho thấy tư duy độc lập và bản lĩnh sáng tạo đáng ngưỡng mộ của nhà thiết kế trẻ. Anh tự tin khẳng định vị thế người Việt trong dòng chảy thời trang cao cấp, dùng chính di sản quê hương làm chất liệu tỏa sáng trên sân khấu quốc tế.
IAM – Célianne Nhatlam (2025)
Được xem là một hiện tượng trong làng thiết kế trẻ, Célianne Nhất Lâm (nghệ danh Célianne Nhatlam) đã gây ấn tượng mạnh với đồ án tốt nghiệp mang tên “IAM” (Xuân Hè 2025). Thay vì chọn những đề tài xa hoa, cô tìm về chất liệu rất đời thường của phố thị Việt Nam: nghề buôn đồng nát sắt vụn.
Đọc thêm: “Đồng nát sắt vụn bán đây” - phố phường Việt qua BST tốt nghiệp của NTK trẻ
Từ một nghề dường như bị lãng quên giữa đô thị hóa, nhưng dưới góc nhìn của nhà thiết kế trẻ, nó trở thành biểu tượng cho vòng đời vật chất – nơi những gì bị vứt bỏ vẫn chờ cơ hội tái sinh. Trên sàn diễn, cái han gỉ, cũ kỹ, bụi bặm bước ra như một tuyên ngôn thẩm mỹ mới mẻ: gai góc, tái chế mà quật cường, tràn đầy sức sống. Célianne sử dụng những “nguyên liệu nghèo” của đô thị như sắt vụn, lưới thép rỉ, dây điện xoắn… để tạo phom dáng và họa tiết thời trang phá cách.
Kết quả là IAM vừa thô mộc vừa tinh tế, dung hòa được tính ý niệm nghệ thuật và tính ứng dụng (cô tốt nghiệp thủ khoa với điểm số gần như tuyệt đối). Đây là minh chứng cho tư duy thiết kế độc lập: dám khai thác vẻ đẹp từ những gì bị bỏ quên, kể câu chuyện rất Việt Nam (tiếng rao ve chai trên phố) bằng ngôn ngữ thời trang hiện đại. Sự công nhận dành cho IAM cho thấy thế hệ thiết kế Gen Z hoàn toàn có thể tìm thấy tiếng nói riêng nếu họ hiểu và trân trọng giá trị quê hương.
“Mưa trên kinh đô” – Lạc (2025, ĐH Kiến trúc HN)
Bộ sưu tập “Mưa trên Kinh đô” của nhà thiết kế trẻ Lạc (tên thật Nguyễn Minh Đức) – thủ khoa tốt nghiệp khoa Thiết kế Thời trang Đại học Kiến trúc Hà Nội 2025 là một trường hợp tiêu biểu khác cho tinh thần sáng tạo dựa trên bản sắc dân tộc. Lấy cảm hứng từ kinh thành Huế dưới cơn bão nhiệt đới Yagi (9/2024), BST gồm 6 thiết kế dạ hội được trình diễn trong show tốt nghiệp New Gene 2025.
Do yêu thích chất liệu dân gian và thủ công truyền thống, nên ban đầu Lạc dự định khai thác nghệ thuật kiến trúc cung đình Huế cho đồ án. Nhưng khi cơn bão lớn đổ vào miền Trung, Lạc chuyển hướng sáng tạo: thay vì chỉ ca ngợi vẻ đẹp vương giả, anh muốn khắc họa sự mong manh của di sản trước thiên tai, từ đó gióng lên lời kêu gọi bảo tồn.
Trên trang phục, hình ảnh kinh thành triều Nguyễn hiện lên qua những hoa văn khảm sành sứ, sơn son thếp vàng tinh xảo, nhưng được phủ một lớp hiệu ứng mưa bão u trầm. Các thiết kế kết hợp hài hòa yếu tố thẩm mỹ và công năng – vừa lộng lẫy hoài cổ, vừa có kết cấu chắc chắn mô phỏng khung sườn kiến trúc cố đô chống bão. “Mưa trên Kinh đô” là tiếng nói độc lập đầy bản lĩnh của một nhà thiết kế 21 tuổi: dùng thời trang để nhắc nhớ mọi người về cội nguồn dân tộc và ý thức bảo tồn di sản văn hóa trong thời hiện đại. Sự dấn thân ấy kết tinh trong những bộ trang phục giàu cảm xúc, để lại dư âm sâu lắng về mảnh đất cố đô và tình yêu di sản quê hương.
Đọc thêm: Nhìn lại những lần xuất hiện Việt phục qua nhiều phương diện, đâu là thách thức?
An Heritage (2024)
Từ một thương hiệu trẻ mới nổi, An Heritage đã nhanh chóng khẳng định chỗ đứng bằng chiến lược phát triển dựa trên di sản văn hóa Việt. Nhà sáng lập, NTK An Nam xem thương hiệu của mình như “di sản” sống – nơi anh dồn tâm huyết cả đời để tôn vinh vẻ đẹp văn hóa dân tộc qua thời trang. Những thiết kế của An Heritage thấm đượm sắc màu văn hóa cội nguồn, không chỉ ở họa tiết, chất liệu gợi cảm hứng truyền thống mà còn ở kỹ thuật thủ công tinh xảo của các nghệ nhân làng nghề – những người dành trọn đời để “thổi hồn” vào váy áo.
Năm 2024, An Closet chính thức “lột xác” thành An Heritage với tầm nhìn lớn: lan tỏa tình yêu thời trang và khẳng định vị thế thời trang Việt bằng bản sắc riêng. Minh chứng là bộ sưu tập Xuân Hè 2025 – đã được đón nhận nồng nhiệt về cả thương mại lẫn hình ảnh thương hiệu. Khán giả trẻ say mê những thiết kế vừa hiện đại vừa đượm hồn dân gian, còn giới chuyên môn đánh giá cao nỗ lực làm sống lại các chất liệu ren, lụa, kỹ thuật thêu tay một cách tinh tế.
Tư duy độc lập của An Heritage thể hiện ở chỗ thương hiệu kiên định theo đuổi giá trị bản sắc giữa thị trường còn ưa chuộng trào lưu Tây phương – kiên định gìn giữ và phát huy cái đẹp riêng đáng tôn vinh của văn hóa Việt. Chính sự “tử tế” trong triết lý thiết kế ấy đã giúp An Heritage trở thành gương mặt tiêu biểu trong dòng thời trang cao cấp mang tinh thần dân tộc.
Đọc thêm: Trang phục biểu diễn "ghi điểm" của các nghệ sĩ tại Concert Quốc khánh 2/9
Độc lập nhưng không cô lập
Một điểm sáng của thời trang Việt đương đại là tư duy toàn cầu hóa chủ động: độc lập nhưng không cô lập, định vị bản sắc qua lối tiếp cận mang tính quốc tế. Thế hệ nhà thiết kế trẻ không còn xem bản sắc như một “pháo đài” khép kín, mà như ngôn ngữ để đối thoại với thế giới.
Cường Đàm là minh chứng tiêu biểu: từ “Inflowing” (2022), “Rendezvous” (2023) đến triển lãm “Paramount” (2024), anh liên tục thử nghiệm các ý tưởng đương đại táo bạo nhưng vẫn bám rễ sâu vào văn hóa bản địa, nâng tầm chất liệu Việt như sơn mài, gỗ, vải thô để xuất hiện trong bối cảnh quốc tế và mở rộng thị trường sang Trung Đông, châu Âu.
Trong khi đó, Fancì Club bứt phá khỏi thẩm mỹ bản địa quen thuộc bằng ngôn ngữ sexy-gothic táo bạo, khai thác corset, ren, cut-out để xây dựng thương hiệu Việt định vị trên các nền tảng toàn cầu.
Đọc thêm: Cuộc trò chuyện giản dị với Duy Trần - Beyond Founder Fancì Club
Ở góc cộng đồng, DEPA Fashion Show 2025 quy tụ năm NTK trẻ, mỗi BST đều nguyên bản và khác biệt, nhưng cùng nhau tạo nên “cuộc đối thoại bằng vải vóc và bản sắc”. Đây chính là thế hệ NTK mới: tự tin với bản ngã, sẵn sàng hội nhập, dùng bản sắc như một ngôn ngữ để kết nối, không phải rào cản để tách biệt.
Đọc thêm: SR Digital Cover 2nd Issue: THE FOUNDER GANG - DEPA
Có thể thấy, từ tinh thần Độc lập – Tự do – Sáng tạo của dân tộc, thời trang Việt đang định hình một bản sắc độc bản trong thời kỳ hội nhập. Những nhà thiết kế và thương hiệu tiên phong đã và đang chứng minh: khi có độc lập tư duy, tự do sáng tạo và niềm tự hào bản sắc, thời trang Việt Nam hoàn toàn đủ sức vươn xa, hòa nhập mà không hòa tan, đóng góp những gam màu riêng vào bức tranh đa dạng của thời trang thế giới. Độc lập không có nghĩa là tách biệt – trái lại, đó là nền tảng vững chắc để thời trang Việt vươn tới tự do bay cao và sáng tạo không ngừng trên hành trình khẳng định vị thế của mình.
